Kaart (cartografie) - Achaltsiche (stad) (Akhaltsikhe)

Achaltsiche (Georgisch: ახალციხე; Armeens: Ախալցխա, Achaltscha, vertaalt als 'Nieuwe Burcht') is een stad in het zuidwesten van Georgië met 16.955 inwoners (2022), gelegen in de regio Samtsche-Dzjavacheti, hemelsbreed 150 kilometer ten westen van hoofdstad Tbilisi en 15 kilometer van de grensovergang met Turkije. De stad is regiohoofdstad en het bestuurlijk centrum van de gelijknamige gemeente en ligt op 975 meter boven zeeniveau aan de Potschovi die buiten de stad in de Mtkvari uitmondt. De rivier verdeelt Achaltische in de oude stad in het westen en de nieuwe stad in het oosten. De stad is een van de centra van de Armeense minderheid in Georgië. In de oude stad, Rabati, bevindt zich de middeleeuwse vesting die de stad domineert. De gefortificeerde stad werd in de periode 2010-12 grondig gerestaureerd en is sindsdien een populaire toeristische bestemming.

Achaltsiche werd voor het eerst vermeld in 12e eeuwse kronieken. In de 12e en 13e eeuw was het de zetel van de Achaltsitsjeli's, de heersers van het middeleeuwse vorstendom Samtsche (Samtsche-Saatabago, of ook wel Mescheti). Van de 13e tot de 17e eeuw werden de stad en Samtsche geregeerd door de feodale familie van de Dzjakeli's. In de 15e eeuw werd Samtsche onafhankelijk van het Koninkrijk Georgië, maar in de 16e eeuw werd het door zowel het Ottomaanse Rijk als Safavidisch Perzië bevochten, met name in de omgeving van Achaltsiche en Adigeni. Met de Vrede van Amasya in 1555 kwam Achaltsiche in Perzisch gecontroleerd gebied te liggen niet ver van de bestandslijn met het Ottomaanse Rijk. Niet lang daarna, in 1579, kwam Achaltsiche alsnog onder Ottomaanse controle, en werd het onderdeel van het Eyalet van Çıldır (of ook Pasjalik Achaltsiche).

In de 18e eeuw werd Achaltsiche wederom betwist toen het Georgische Koninkrijk Kartli-Kachetië zich los probeerde te worstelen van zowel de Perzen als de Turken. Dit liep met Russische steun uit op een fiasco bij Aspindza en bleef Achaltsiche onder Turks gezag. Gedurende de eerste fase van de Russische annexatie van Georgische gebieden in het begin van de 19e eeuw lag Achaltsiche nog in het Ottomaanse Rijk. De stad werd onder leiding van Ivan Paskevitsj door tsaristisch Rusland veroverd tijdens de Russisch-Turkse Oorlog (1828-1829). Met het Verdrag van Adrianopel kwam Achaltsiche en omgeving onder Russisch gezag te staan. Armeniërs die in Ottomaans overheerste gebieden woonden waren tijdens deze oorlog gaven steun aan de Russen die zij als bevrijders zagen. Na de oorlog zagen zij zich genoodzaakt naar Russisch gecontroleerde gebieden te vluchten, waaronder naar Achaltsiche.

De stad werd vervolgens vanaf 1829 opnieuw opgebouwd en werd in 1840 het centrum van het Oejezd Achaltsiche, dat korte tijd deel uitmaakte van het samengestelde Gouvernement Georgië-Imeretië. In datzelfde jaar kreeg Achaltsiche opnieuw stadsrechten. Met de splitsing van het Gouvernement Georgië-Imeretië in 1846 werd Achaltsiche bij het Gouvernement Koetais ingedeeld, om vervolgens in 1867 bij het Gouvernement Tiflis ingedeeld te worden. Na de Sovjet verovering van de Democratische Republiek Georgië in 1921 en de administratieve hervorming in 1930 bleef Achaltsiche het centrum van een kleiner rajon. Tussen 2014 en 2017 was de stad Achaltsiche een aparte bestuurseenheid, een zogeheten "stad met zelfbestuur", naast de rest van de gemeente. In 2017 werd dat net als bij zes andere steden teruggedraaid omdat deze constructie te duur en inefficiënt bleek.